ავტორი: სანდრო მაისურაძე

V თავი – სოციალური მედიამარკეტინგი

სოციალური მედიამარკეტინგის გამოჩენამ ინტეგრირებული მარკეტინგის განვითარებას საფუძველი ჩაუყარა. როგორც ზემოთ არაერთხელ აღვნიშნე, სამყარო ტექნოლოგიურად განვითარდა და სოციალურ მედიას დღესდღეობით უფრო და უფრო მეტი ადამიანი იყენებს და შესაბამისად ამ განხრით ციფრული მარკეტინგიც კვლავ განვითარების სტადიაზეა. სოციალური მედიამარკეტინგი არის მარკეტინგის ის სახეობა,სადაც კომპანიები სოციალურ მედიას საკუთარი მიზნების მისაღწევად იყენებენ. სოციალური მედიის დახმარებით მათ აქვთ შესაძლებლობა,რომ დიალოგი გამართონ მომხმარებლებთან და უკეთესად გაეცნონ მომხმარებელთა სურვილებს და როგორც ზემოთ აღვნიშნე გასული საუკუნის მარკეტინგისგან განსხვავებით თანამედროვე მარკეტინგი მომხმარებელთა სურვილებზეა აგებული. 100%-იანი სიზუსტით ვერ ვიტყვით, რომ სოციალური მედიამარკეტინგი უფრო პროდუქტიულია ვიდრე ტრადიციული მედიასაშუალებები, თუმცა ის უნდა აღინიშნოს, რომ სოციალურ მედიამარკეტინგს გააჩნია საკუთარი შედარებითი უპირატესობები, სწორედ ეს უპირატესობებია რის გამოც მიმართავენ სოციალურ მედიამარკეტინგს თანამედროვე კომპანიები. პირველი უპირატესობა ალბათ ზემოთაც ვახსენეთ, სოციალური მედიამარკეტინგის წყალობით კომპანიასა და მომხმარებელს შორის შესაძლებელია ორმხრივი დიალოგისა და კომუნიკაციის გამართვა(რაც ტრადიციული მედიასაშუალებების შემთხვევაში შეუძლებელია). აღსანიშნავია, რომ მეორე უპირატესობა გამომდინარეობს პირველიდან. რადგანაც სოციალური მედიმარკეტინგი კომუნიკაციის საშუალებას გვაძლევს, მისი წყალობით შესაძლებელია ვაკონტროლოთ მომხმარებელთა ინტერესები, გავაკეთოთ წინასწარი პროგნოზები იმის შესახებ თუ რამდენად მოეწონებათ მომხმარებლებს ახალი პროდუქცია ან მომსახურება. შემდეგი უპირატესობა, რაც სოციალურ მედიამარკეტინგს გააჩნია, დაკავშირებულია დანახარჯებთან, რადგან აღსანიშნავია, რომ,ტრადიციული მედიასაშუალებებისგან განსხვავებით, სოციალური მედიამარკეტინგის წარმოება გაცილებით მცირე, მინიმალური დანახარჯებით ან სულაც დანახარჯების გარეშეა შესაძლებელი. მეოთხე უმთავრესი უპირატესობა არის მიზნობრივი და პოტენციური სეგმენტის შერჩევა.მაგალითისთვის, თუ ტრადიციულ მედიასაშუალებას არ შეუძლია კოორდინირებულად იმოქმედოს მიზნობრივ სეგმენტზე, სოციალურ მედიამარკეტინგს შეუძლია კონკრეტული გეოგრაფიული ან ფსიქოგრაფიული სეგმენტის მიმართულებით იმოქმედოს. ეს იყო უმთავრესი უპირატესობები, რაც გააჩნია სოციალურ მედიამარკეტინგს და რადგანაც მათ უკვე გავეცანით, მოდით დეტალურად მიმოვიხილოთ უშუალოდ სოციალური მედიამარკეტინგის პლატფორმებიც.

სოციალური მედიამარკეტინგის პლატფორმებია: YouTube,Facebook, Instagram, Twitter, Twitch და ასე შემდეგ.

YouTube-ი არის ერთ-ერთი სოციალური მედიამარკეტინგის პლატფორმა, რომლემაც 2005 წლის 14 თებერვლიდან მოყოლებული დღემდე მომხმარებლებში თავი დაიმკვიდრა ვიდეოების უამრავი კონტენტით. YouTube-ზე შეხვდებით ნებისმიერი ასაკის, სქესის, ეროვნების და სხვა კრიტერიუმის სეგმენტზე გათვლილ ვიდეოებს.Youtube-ს გააჩნია უამრავი შესაძლებლობა. მას შეუძლია გაფილტროს ვიდეოები და მხოლოდ თქვენთვის სასურველი ვიდეოები გაჩვენოთ მთავარ გვერდზე. როგორ ახერხებს ამას? YouTube-ის დიდი წარმატებაც სწორედ ესაა, მას გააჩნია ალგორითმი, რომელიც სწავლობს ყველა თქვენს ქმედებას და მიახლობითი სიზუსტით ადგენს რა ასაკის, სქესის, ეროვნების და ა.შ ხართ. ეს მას ეხმარება ერთ-ერთი ყველაზე დეტალური სტატისტიკის გამოთვლაში. ახლა კი გადავიდეთ უშუალოდ იმაზე თუ როგორ ხდება YouTube-ზე სოციალური მედიამარკეტინგი.

YouTube-ის პლატფორმა უკანასკნელ წლებში იმდენად განვითარდა, რომ ამ პლატფორმასთან დაკავშირებული პროფესიაც კი შეიქმნა-YouTube-ერი(YouTuber).თანამედროვე YouTuber-ები დიდი პოპულარობით სარგებლობენ არა მხოლოდ საქართველოში, არამედ მსოფლიოშიც. YouTuber-ებს ჰყავთ subscribe-ერები, ანუ გამომწერები. კომერციული კუთხით YouTuber-ის საქმიანობა ფასდება სწორედ subscribe-ერების, ნახვების და მოწონებების რაოდენობით. YouTube-ზე არსებობს მარკეტინგის 2 გზა. პირველ გზას მონეტიზაცია ჰქვია და მას თავად YouTube გვთავაზობს. მონეტიზაციას საკუთარ YouTube Channel-ზე YouTuber-ები ააქტიურებენ. ამის შემდეგ YouTube-ი ამ YouTuber-ის მაყურებლებს მისი ვიდეოს დასაწყისში ან მსვლელობის მომენტში რამდენიმე წამიან სარეკლამო ვიდეოს აჩვენებს. ამ რეკლამაში გადახდილი 55%-ი YouTuber-ს რჩება, ხოლო 45%-ს YouTube იტოვებს. ახლა კი გადავიდეთ მეორე გზაზე.

YouTuber-ები გვთავაზობენ მეორე გზასაც. კომპანიები გარკვეულ თანხას უხდიან YouTuber-ებს და YouTuber-ები ამ კომპანიის პროდუქტის ან მომსახურების რეკლამას დამოუკიდებლად, თავად ახორციელებენ. პარტნიორობა შესაძლოა 1 ვიდეოთი მორჩეს, ან გაგრძელდეს გრძელვადიან პერიოდზეც. კომპანიები ძირითადად YouTuber-ერებს კონტენტის მიხედვით არჩევენ. ისინი ცდილობენ, რომ კონტენტი, რომელსაც YouTuber-ი მაყურებელს სთავაზობს თანხვედრაში იყოს იმ პროდუქტსა თუ მომსახურებასთან, რომლის გარეკლამებაც სურს კომპანიას, რადგან ამით კომპანია მიზნობრივ სეგმენტზე გადის.

ასეთია YouTube-ის პლატფორმაზე განხორციელებული სოციალური მედიამარკეტინგი, მოდით ვნახოთ რას გვთავაზობენ სხვა პლატფორმებიც.

ყველასთვის ცნობილი Facebook-ი 2004 წლის თებერვალში შეიქმნა. მიუხედავად იმისა, რომ პირადად მე უფრო მეტად YouTube-ის მომხმარებელი გახლავართ, თამამად შემიძლია ობიექტური რეალობის აღქმა და იმის თქმა, რომ Facebook-ი სოციალური მედიამარკეტინგის უდავო ლიდერი პლატფორმაა. Facebook-ის პლატფორმაზე განხორციელებული სოციალური მედიამარკეტინგიც YouTube-ის მსგავსია, უბრალოდ არსებობს ერთი მნიშვნელოვანი განსხვავება. Facebook-ის ვიდეობს ბევრად მეტი ნახვა აქვს(ეს განპირობებულია facebook-ის განსხვავებული ალგორითმით) და პარალელურ რეჟიმში Facebook უფრო მეტს იხდის ვიდრე YouTube. ალბათ სწორედ ეს განაპირობებს Facebook-ის ლიდერობასაც.

ინსტაგრამიც იუთუბისა და ფეისბუქის მსგავსად უკვე საქმიანობად ჩამოყალიბდა. ზოგადად ინსტაგრამი ერთ-ერთი ჩვეულებრივი სოციალური ქსელია(ფოტო და ვიდეო მასალის გასაზიარებლად). ის 2010 წლის 6 ოქტომბერს შეიქმნა და მისი მომხმარებლების რიცხვი დღითიდღე იზრდება. ინსტაგრამის ინფლუენსერებს ასიათასობით, ზოგს მილიონობით გამომწერი ჰყავთ. ისინი ინსტაგრამს კომერციული საქმიანობისთვისაც იყენებენ. ახლა წარმოგიდგენთ როგორია სოციალური მედიამარკეტინგი ინსტაგრამის პლატფორმაზე. კომპანიები გარკვეული თანხის სანაცვლოდ სთავაზობენ ინფლუენსერებს, რომ გაურეკლამონ პროდუქტი ან მომსახურება. თუ საქმე პროდუქტთან გვაქვს, ინფლუენსერი დააგემოვნებს, ჩაიცვამს, გამოიყენებს (გააჩნია რა პროდუქტთან გვაქვს საქმე) და თან ვიდეოს ან ფოტოს გადაიღებს. ხოლო თუ საქმე მომსახურებასთან გვაქვს, ინფლუენსერს შეუძლია ეწვიოს კომპანიას და დეტალურად გააცნოს ინფორმაცია თავის გამომწერებს. ამავდროულად მას შეუძლია ისარგებლოს ამ მომსახურებით და გამოხატოს თავისი შთაბეჭდილებები(ძირითადად მიკერძოებული).

სოციალური მედიამარკეტინგის შემდეგი პლატფორმა გახლავთ Twitter. Twitter შეიქმნა 2006 წლის 15 ივლისს. Twitter-ზე შესაძლებელია ინფორმაციის გავრცელება სტატუსის სახით, თუმცა მაქსიმუმ 140 სიმბოლოსგან შემდგარი წინადადებით. რა თქმა უნდა Twitter ზემოთხსენებულ facebook-ს ვერ შეედრება პოპულარობით, თუმცა მას აქვს შესაძლებლობა, რომელსაც „ცალმხრივი დამეგობრება“ ჰქვია. ეს შესაძლებლობა პოლიტიკოსებს, გამოჩენილ ადამიანებს, ბიზნესმენებს საშუალებას აძლევთ,რომ გაიჩინონ გამომწერები და მათი შეტყობინება, რომელსაც Tweet-ს უწოდებენ, ბევრმა ნახოს. ამ პლატფორმის წყალობით ნებისმიერს შეუძლია სასურველი აუდიტორიის ყურადღება. შეიძლება კრიტიკოსმა თქვას 140 სიმბოლო არ არის საკმარისი კომპანიის პოზიციონირების ზრდისთვის, თუმცა მინდა გითხრათ რომ ცდებით.დღესდღეობით მსოფლიო ბრენდები ხშირად იყენებენ ამ ქსელს, რადგან იმ შემთხვევაშიც კი თუ მათი Tweet ბევრმა ადამიანმა არ ნახა, მასზე აუცილებლად ისაუბრებს მედია, რაც ერთგვარი გარანტია დიდი რაოდენობის მაყურებლის.

მკითხველთაგან ნაწილმა შეიძლება Twitch-ის შესახებ არ იცოდეს და ობიექტური, რომ დავრჩე ეს არ მიკვირს, რადგან Twitch-ი ზემოთჩამოთვლილ პლატფორმებთან შედარებით ყველაზე ახალგაზრდაა და ერთი კონკრეტული ინდუსტრიის- Gaming-ის გარშემო ტრიალებს. Twitch ოფიციალურად 2011 წლის 6 ივნისს გამოვიდა. ეს არის პლატფორმა, სადაც გეიმერებს შესაძლებლობა აქვთ გასტრიმონ თამაში. თამაშის გასტრიმვა გულისხმობს პირდაპირ ეთერში თამაშს და პარალელურ რეჟიმში აუდიტორიასთან კონტაქტს. ალბათ გაინტერესებთ რა სახის სოციალური მედიამარკეტინგია ამ პლატფორმაზე. Twitch-ის პლატფორმის მონაწილეებს სტრიმერები ჰქვიათ. მათ, ისევე როგორც YouTube-ის, Instagram-ის ან facebook-ის ინფლუენსერებს, საკმაოდ დიდი რაოდენობის გამომწერები და შესაბამისად მაყურებლები ჰყავთ და ეს გასაკვირი არ არის, რადგან ასეთ პლატფორმაზე გადავიდნენ ისეთი ცნობილი გეიმერები, როგორებიც არიან shroud, S1mple, danucd და ასე შემდეგ. მიზეზი იმისა, თუ რატომ ირჩევენ სტრიმერები ამ პლატფორმას არის ის, რომ YouTube-თან შედარებით Twitch-ი უფრო უკეთესი ხარისხის გამოსახულებით აწვდის მაყურებლებს სტრიმს. მიუხედავად იმისა, რომ Twitch არ არის ისეთივე პოპულარული, როგორიც YouTube, Twitch-ის სტრიმერებს მაინც უამრავი გამომწერი ჰყავთ. შესაბამისად მარკეტოლოგებმა უკვე დაინახეს რეკლამირების ახალი გზა. კომპანიები სტრიმერებს ამარაგებენ თავიანთი პროდუქტით და ამავდროულად ფულს უხდიან მათ, რათა სტრიმერებმა პირდაპირ ეთერში გაარეკლამონ პროდუქტი(ეთოსის რეკლამის სტილში). ერთადერთი უარყოფითი მხარე არის ის, რომ ამ პლატფორმის აუდიტორია მხოლოდ გეიმერებს წარმოადგენს,შესაბამისად თუ თქვენს მიზნობრივ სეგმენტს გეიმერები არ წარმოადგენენ, მაშინ ეს პლატფორმა თქვენთვის ისეთივე ეფექტიანი ვერ იქნება, როგორც ზემოთჩამოთვლილი სხვა პლატფორმები. მაგრამ იმ შემთხვევაში თუ თქვენს მიზნობრივ სეგმენტს გეიმერები წარმოადგენენ და სწორედ ისინი არიან თქვენი პოტენციური მომხმარებლები ეს პლატფორმა ყველაზე პროდუქტიული გამოდგება თქვენი კომპანიისთვის.

ამით დავასრულე სოციალურ მედიამარკეტინგზე და მის პლატფორმებზე საუბარი, ახლა კი გადავიდეთ ციფრული მარკეტინგის შემდეგ კომპონენტზე.