ბევრ ისეთ ბიზნესმენთან მისაუბრია, რომელსაც სურს ქართული კუთხეების განვითარება, რადგანაც დიდი სიყვარული აკავშირებს ამა თუ იმ მხარესთან. უთქვამთ უამრავი საინტერესო კახეთზე, ქართლზე, ლეჩხუმზე, სვანეთზე, მესხეთზე, გურიაზე, ზემო და ქვემო იმერეთზე, სამეგრელოს ტბებზე, თუშეთზე, სვანეთზე და ხევსურეთზე. უთქვამთ ამ კუთხეების ეროვნულ სპორტზე და მისი განვითარების საშუალებებზე. ასევე უთქვამთ საჭმელებზე, თიანეთის ხინკალზე, მესხურ კალმახზე, მეგრულ ელარჯზე, კახურ მწვადზე და აჭარულ ბორანოზე. მოუწერიათ ღვინოზე, ჭაჭაზე, მაგრამ როგორც ჩანს, მიუხედავად სიყვარულისა, წინ მაინც ვერ წავსულვართ. რადგანაც მასშტაბური მოვლენის დადგმა გვჭირდება. რაც ჯერ არ ვიცით. რაც მთავარია არ გამოგვდის მოვლენების სულიერების გადაცემა, რომელსაც მარკეტინგის ენაზე შეიძლება სახალხო დღესასწაულის მარკეტინგიც დავარქვათ. გვჭირდება მოვლენის მარკეტინგი, რომელიც საერთაშორისო ელფერს მისცემს ქართულ საგანძურს.

რა არის სახალხო დღესასწაულის მარკეტინგი? ეს არის ტრადიციული მოვლენის, დღესასწაულის, ფესტივალის განვითარება, მასში ჩართული კუთხური დელიკატესების, საკვების, სასმელისა და სპორტის სახეობების, კულტურისა და ფოლკლორის ბრენდად განვითარების საშუალებით.

რა არის მოვლენის ბრენდი? ეს არის ბრენდული ელემენტებით აღჭურვილი დღესასწაული, რომელიც უნდა დაიგეგმოს, მკაცრად სეგმენტურებული მომხმარებლისათვის და რომელსაც უნდა ჰქონდეს გაზომვადი ბრენდული რეზონანსი. დაბრუნებადობა ინვესტირებიდან უნდა იქნეს წინასწარ გამოთვლილი სადღესასწაულო ვაჭრობის, რეკლამის, პრომოციის, ასევე ბრენდების ცნობადობის შექმნისა და ცნობადობის ამაღლების მიმართულებით. განვიხილოთ მარკეტინგის საჭირო ღონისძიებანი ამ დროს:

სეგმენტირება – საჭიროა სახალხო დღესასწაულის იმ სეგმენტებზე მიბმა, რომელიც ამ მოვლენის მეშვეობით საკუთარ სოციალ ფასეულობას გაათმაგებს.

თარგეთინგი – საჭიროა სახალხო დღესასწაულის იდეის მიტანა სწორ სეგმენტებთან, იმგვარად რომ ხალხმა და სოციალურმა ჯგუფებმა სრული მონაწილეობა მიიღონ მასში.

დიფერენცირება – მოვლენა, განსაკუთრებით ქართულ სინამდვილეში, მსოფლიოში დიფერენცირებულ ძალად უნდა იქცეს.

პოზიციონირება – ისევე როგორც გერმანული „ოქტობერფესტი“ მრავალი ქართული დღესასწაული უნდა გახდეს მსოფლიოს მონაპოვარი.

მოვლენის ბრენდი თავიდან შეიძ₾ება რეგიონალური იყოს, მაგრამ მარკეტინგის გამოყენებით ის უნდა ვაქციოთ ნაციონალურად და შემდეგ აუცილებლად გადავზარდოთ ინტერნაციონალურ ღონისძიებად. ცნობილი გერმანული ბრენდი „ოქტობერფესტი“ ჩვეულებრივი რეგიონალური ხასიათის შეხვედრა იყო ერთ დროს და იგი სწორი მარკეტინგისა და ანტრეპრენიორული მიდგომის საფუძველზე გადაიქცა სწორედ საერთაშორისო მოვლენად – ლუდის ბრენდების საერთაშორისო ფესტივალად.

Oktoberfest – ოქტობერფესტი, 1810 წლიდან იღებს სათავეს. 12 ოქტომბერს ბავარიის კრონ-პრინცმა ცოლი შეირთო. მოიწვეს მრავალი სტუმარი. დაილია უამრავი ლუდი. გაიხარეს ლოყებღაჟღაჟა ბავარიელებმა და ამგვარად ჩაისახა ეს დღესასწაული.

ნუთუ არ იმსახურებს ამგვარ მიდგომას ქართული დღესასწაულები, რომელთა სათავე შორეულ საუკუნეში იღებს საწყისს? მაგრამ რად გინდა, თბილისობაც კი ვერ ტარდება სათანადოდ, რადგანაც ადგილის მარკეტინგის, „ქანთრი მარკეტინგის“, მოვლენის მარკეტინგის, სპორტის მარკეტინგის, ბრენდინგის, მარკეტინგულ კომუნიკაციების ერთ დიდ ჰოლისტიკურ ძალად გარდავქმნას ვერ ვახერხებთ.

ამის მაგალითია ღვინის ფესტივალი საქართველოში, რომელიც ხშირად უღიმღამოდ მიმდინარეობს:

რატომ? რა პრობლემები აქვს ღვინის ფესტივალს?

ნებისმიერი ღვინის ფესტივალის ჩატარებას სჭირდება მარკეტინგული სტრატეგია, რომელიც ამ მოვლენიდან 1 წლით ადრე უნდა შეიქმნას, რომელიმე მარკეტინგულ საკონსულტაციო კომპანიაში. ფესტივალს სჭირდება „ცოცხალი“ ლოგო და სლოგანი. ამგვარი ლოგო მუდამ იცოცხლებს ადამიანების გონებაში. ის არ მიავიწყდებათ, რადგანაც ლოგოს შექმნის დროს იქნება გათვალისწინებული:

• კულტურა და ისტორია;
• სემანტიკა და სემოიტიკა;
• სიმბოლიზმი და ფოლკლორი;
• ლინგვისტიკა;
• კომუნიკაცი და კოდირება;
• მარკეტინგი და მარკეტინგული კომუნიკაციების ნაკრები.

მეცნიერული ცოდნა საჭიროა ფესტივალის სლოგანისა და და ლოგოს, მოვლენის სტრატეგიის შესაქმნელად და განსახორციელებლად.

ზოგადად ბრენდად ქცეული საერთაშორისო ღონისძიებანი წარმოადგენენ სოციალურ მოვლენას და ამავე დროს მასში ჩართული ფოლკლორული და სპორტულ ღონისძიებები, რომლებიც ფსიქოლოგიური, პირადული და ეკოლოგიური ოცნებების დაკმაყოფილების საშუალებას იძლევა, აძლიერებს მოვლენის ბრენდად ქცევის შესაძლებლობებს. ღონისძიებები მისაღებ სეზონში უნდა ჩატარდეს და მომხმარებლისათვის მიწოდებული უნდა იყოს, როგორც საშუალება, რომელიც მონაწილეებს და მაყურებელს „მიმზიდველ საქართველოს “ წარუდგენს.

ღონისძიება შეიძლებ დაიწყოს განსკუთრებული მეთოდით,

• ვთქვათ ძველი ზარბაზნის გასროლით;
• ისტორიული ზარის რეკვით;
• სპორტული ღონისძიებით;
• თეატრალური შეჯიბრით;
• ან ყველა იმ ღონისძიებით, რომელიც მოიზიდავს მნახველს.

ხშირად დიდი მნიშვნელობის მქონე სოციალური ბრენდი გრძელდება მთელი ღამის განმავლობაში ქანთრი მუსიკით, ღვინის, ლუდის, საკეს, ჭაჭის, გრაპას სმითა და ბარბეკიუთი. ამის მერე ხშირად, სხვადასხვა ფესტივალზე იწყება ნაციონალური სახეობის დოღი, ვთქვათ აქლემების რბოლა, ცხენებით მარულა, შევარდნებით შეჯიბრი, ფსონებით, ნიზლავებით, ემოციის დიდი მუხტის მქონე ფაქტორით, რომელიც შეიძლება იყოს ცნობილი თავისი ქაოსით, რომელშიც მონაწილეობის სურვილს ბევრი გამოთქვამს.

შემდეგ მოდის რაიმე საოცარი შეჯიბრი, ავსტრალიაში ესაა ვირების რბოლა, სადაც ჟოკეებად, მაყურებელსაც იწვევენ და ბოლოს, კიდევ უფრო საკვირველი – yabbie-ის (ავსტრალიაში მობინადრე კიბორჩხალის ნაირსახეობა) აუქციონი. ამგვარ Yabbie-ის მეპატრონეს აქვს პრიზის მოთხოვნის უფლება თუ მისმა yabbie-მა მოიგო შეჯიბრი. ხშირად რბოლის განმავლობაში yabbie დაიხვევა და იძინებს, რაც ზრდის რბოლის ხანგრძლივობას. მაგრამ აუცილებელია, რომ ყველა yabbie ფინიშამდე მივიდეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში მომდევნო აუქციონი და შესაბამისად რბოლა არ ჩატარდება. თამაშის ბოლოს ყველა yabbie ბარბექიუდ იქცევა. ასეთია მიმზიდველობის მარკეტინგის ლოგიკა.

საერთოდ სახალხო ღონისძიება და ფესტივალი მთავრდება, რაღაც მეტად საინტერესო ღონისძიებით. ემოციის მაღალი მუხტით.

საქართველოს ყოფილ, ეხლა უკვე თურქეთის ტერიტორიაზე გამართულ სახალხო დღესასწაულებში ესაა ხარების ბრძოლა, მექსიკაში ესაა ცხენების გახედვნა და ქანთრი მუსიკის ჩემპიონატი. მთელი ფესტივალის განმავლობაში მაყურებელს საშუალება აქვს ამგვარ დამახასიათებელ თამაშებში მონაწილეობის მიღებისა. ეს ღონისძიებები მიყვება მაყურებელს თან და იგი კვლავ ცდილობს დაბრუნდეს აქ სადაც ის გააოცეს, გააოგნეს და ახალი შთაბეჭდილებებით შეაიარაღეს.

ამ მოვლენების საშუალებით ფსიქოლოგიური წვლილი დაკმაყოფილებულია სოციალური ურთიერთქმედებით, აღფრთოვანებით და გართობით. ამ ღონისძიების განუყოფელი ასპექტია მუდმივი მონაწილეობის და მრავალრიცხოვანი მიმდინარე სოციალური ასპექტებით ადამიანური ურთიერთობების სრულყოფა. გარდა ამისა, რბოლა და მასთან ერთად მიმდინარე აზარტული თამაშები. ეს იწვევს მუდმივ სტიმულაციას და შეჯიბრის სურვილს. გარდა ამისა ყველა ღონისძიება და ფესტივალი ყოველდღიური ცხოვრებიდან თავის დაღწევის საშუალებაა.

პირადი მოთხოვნები შეიძლება დაკმაყოფილდეს მოვლენის მიერ შემოთავაზებული თვითგამოხატვის და ინდივიდუალურობის საშუალებით.

ამგვარი დიდი ღონისძიებები, თავს ყიდის როგორც „ნამდვილი ეროვნული გამოცდილება მიწოდებული მსოფლიოსათვის“.

იგი საშუალებას აძლევს ღონისძიების მონაწილე ტურისტებს გემო გაუსინჯონ ქვეყნის კულტურას, ამავე დროს შემდგომი ზეიმისათვის ხდება ადგილობრივი მოსახლეობის გაერთიანება და მათი ცხოვრების წესის დემონსტრირება. გარდა ამისა, ხდება გაბედული პიროვნებების წახალისება და დაჯილდოვება.

თუ ამ ფენომენის შექმნას შევძლებთ, მაშინ ერთი პატარა საქართველოსაგან მივიღებთ საქართველოს მრავალს, საქართველოს მიმართულს ყოველდღიურ კომუნიკაციაში, რომელსაც თან გაიყოლებენ, გერმანელები, ჰოლანდიელები, ფრანგები, იტალიელები და ესპანელები, აზერები და სომხები, ჩინელები, რუსები, უკრაინელები, იაპონელები, ამერიკელები და სხვა ხალხის წარმომადგენლები.

ავტორი: ივანე კერესელი